چرا مطالعه مردمشناسی لازم است؟
چرا مطالعه مردمشناسی لازم است؟ فایده علمی مردمشناسی فقط ارضای کنجکاوی بشر نیست. به همان دلیل که مطالعه حیوانات و حشرات اهمیت دارد؛ چرا باید مطالعه مردمان جامعههای ابتدایی بیاهمیت باشد. به گفته ترنس هیچ نکتهای از بشریت نباید برای شخص با فرهنگ تاریک بماند و نباید کسانی را که میل به شناختن عجایب دست نیافتنی دارند، سرزنش و محکوم کرد. مردمشناس به حد کمال به گرایش انسانهای جامعههای صنعتی به گریز از جامعه خود پاسخ میدهد و اگر خواندن کتابی درباره شیوههای زندگی مردم جزایر اقیانوس کبیر میتواند به مردمان جامعههای پیشرفته آرامشی بخشد، چرا خود را از آن محروم کنیم. اما مردمشناسی فایده و ارزشی بیش از آنچه گفتیم، دارد.
1. دانستن و شناختن بیشتر خود: کلاکهن مردمشناس معاصر امریکایی میگوید: «غالبا پر پیچ و خمترین راهها، کوتاهترین میانبر برای رسیدن به منزل است». مطالعه انسانهای ابتدایی به ما کمک میکند تا شناخت بیشتری نسبت به خود حاصل کنیم. ما معمولا به خصوصیات عدسی مخصوصی که ورای آن به زندگی مینگریم، آگاهی نداریم و مثال ما، مثال ماهیای است که قادر نیست وجود و چگونگی آب را کشف کند. نمیتوان انتظار داشت که پژوهشگرانی که هرگز پا را فراتر از افق جامعه خود نگذاشتهاند، آداب و رسومی را که با نگرشمان درهم آمیخته است، درک کنند. (کازنو، 1349).
2. دید وسیع و جهانی یافتن نسبت به فرهنگهایی دیگر: لوی اشتراوس بر این باور است که فایده مردمشناسی، آشنا کردن ما به دیارها و فرهنگهای متفاوت با جامعههای خودمان است و «شک انسانشناسی» را در ما به وجود میآورد. به طوری که با مشاهده شیوههای زندگی و اندیشههای مردمان دیگر، دید وسیعتر و جهانیتری نسبت به همه فرهنگها، حتی تحولیافتهترین آنها، پیدا میکنیم. بدینسان بیم مطلقانگاری مسائل نسبی از میان خواهد رفت و بالاخره مطالعات مردمشناسی ممکن است استعمارگران را از اشتباههایی که نسبت به اقوام دیگر دارند، برحذر دارد.
برگرفته از روزنامه همشهری
|