نمی خواستم وبلاگ رو آپ کنم ولی مطلبی در وبلاگ گروهی دوست عزیزمان آقای م. ش. دیدم که به نظرم اومد، بد نیست به همین دلیل کامنتی بنویسیم در قالب یه پست!
و اما آن متن:
"در ادبیات دانشگاهی ما، ترجمه جایگاه مهمی پیدا کرده است تا آنجا که بعید به نظرمی رسد فردی بتواند مدارج بالای دانشگاهی را طی کند ولی از ترجمه بهره نبرد. استدلالهای مختلفی هم برای این نگاه وجود دارد، مثل اینکه ترجمه سبب می شود که محقق به ادبیات تخصّصی آن علم تسلّط پیدا کند با دلایلی از این قبیل.
به نظر نگارنده این رویکرد به دلایل زیادی غلط است که به آنها نمی پردازیم (دلایلی چون غرب زدگی تحصیل کردگان ـ انحراف از علم بومی و ...) بنابراین مشخص است که تکلیف ترجمه ای نزد ما محکوم است پس ترجیح می دهیم یک گردآوری ساده انجام دهیم ولی به نیم خورده های غربی اکتفا نکنیم."
Pasted from <http://din1387.blogfa.com/post-28.aspx>
خیلی هم خوب!
- این ما کیست؟ (در ادبیات دانشگاهی ما) اگر من و تو ایم، مگر تا به حال چند تکلیف ترجمه ای داشته ایم؟ واقعا تعداد تکالیف زبان فارسی مان بیشتر نبوده؟ حتی در درسهایی که تکلیف ترجمه ای داشته اند، بخش اندکی به ترجمه اختصاص داشته. در همین درس آقای گیویان -به عنوان مثال- 2 نمره از 20 نمره به ترجمه اختصاص یافته که شما حتی می توانید آن را انجام ندهید و تکلیفی فارسی انجام دهید! هیچ امتیازی هم به کار ترجمه ای اختصاص نیافته است!
- منظور از این رویکرد کدوم رویکرده؟ شما از رویکردی حرف نزدید!
- اگر با بهره بردن (استفاده کردن) از ترجمه مشکل دارید، چرا از این لفظ استفاده کردید؟ اصلا بهره بردن چه اشکالی دارد؟ به راستی اگر مترجم را محقق می دانید، چرا ... ؟
- آیا آشنایی با تسلط تخصصی، هم عرض موارد مفیدی مثل شناخت وضع موجود آن عرصه علمی و آشنایی با عقاید دیگران (دیگرانی که حتی زبانشان هم با ما یکی نیست!) است؟ (مغالطه پهلوان پنبه منطق دکتر خندان!) برای نقد تکلیف ترجمه ای، خوب کاری کردید که به نکات مثبت آن هم اشاره کردید ولی می گویند اگر می خواهی چیزی را خراب کنی، به بدترین شکل از آن دفاع کن! شاید ضعیف ترین فایده تکلیف ترجمه ای، همین آشنایی با اصطلاحات تخصصی باشد!
- خیلی خوب که نظر نگارنده را نوشتید! (مثلا نگفتید که در این زمینه این اعتقادات وجود دارد و این نقدها وارد شده.) اشتباه نکنید، این بند تعریف از شماست! البته شاید هم گاهی بهتر باشد، حرفهای خود را از قول «دیگران مجهول» بنویسید!
- ای کاش دلایل زیادتان را می آوردید! مهم ترین فایده این مطلب شما شاید می توانست همین موضوع باشد! با فرض محکوم بودن تکلیف ترجمه ای، هر قدم برای حذف آن، آثار و برکات ما تاخر فراوانی (هم برای خودتان و هم برای دیگران و آیندگان) به همراه خواهد داشت! اصلا این بحث را طرح کردید که همین را بگویید!
- ارتباط غربزدگی و تکلیف ترجمه ای (و در کل ترجمه) چیست؟ اگر تشابه زمانی آغاز هر دو دوره معاصر مد نظر است، چرا از آن برای امروز استدلال می کنید؟! مترجمان امروز غربزده اند یا غربزده ها مترجم؟ مگر نه اینکه بهترین راه فهم غرب، خوندن آثار آنها به زبان اصلی است و مگر نه این که هر که غرب را بهتر فهمیده، منتقد بهتری هم هست؟ (این سوالات بالایی را بی خیال شو! جدی نگیر! خودم می دونم که ...!) مگر همه آنانی که با ترجمه غرب را فهمیده اند، غربزده شده اند؟ غربزدگی شاید به این خاطر بوده که رویکرد انتقادی نداشته ایم. غربزدگی ما تا حدی هم نتیجه این بوده که شکاف بین لایه های تفکر و فرهنگ و تمدن و این جور حرفها!
- انحراف از علم بومی!؟ کدام علم؟ کدام بوم؟ چرا و چگونه؟!
- واقعا خیلی خوب است که اساتید ما (منظورم دانشکده نیست، در کل اساتید علوم انسانی و غیر آن) به گردآوری های ساده ارج نهند تا نیم خورده های غربی! خوشحال نشو! ممکن است من به متن های ترجمه شده فارسی می گم نیم خورده غربی، ولی به فرآیند مطالعه و ترجمه آثار خارجی، لزوما نیم خورده نمی گم!
چرا این مطلب رو نوشتم؟
1. روحیه دینی نقدپذیر آقای م. ش. (از باب امر و نهی می پذیرند.)
2. اینکه آقای ش. اساسا با محکوم دانستن تکلیف ترجمه ای به نفی آن پرداخته اند در حالی که چنین تکالیفی اگر بهتر مدیریت شود، راهکار موثری برای ... است! مگر نه خودمان هم به عقلمان می رسد که مسیر ما حتی اگر از ترجمه بگذرد، نباید در آن توقف طولانی نماید.
3.نقد، نیاز امروز دانشگاه ماست. هر چند با نقدهای ضعیف؛ ما باید این فرهنگ را جا بیندازیم.
