توجه: گوش دادن به موسیقی حرام جایز نیست؛ هر چند...
1. همراه با عدم توجه به محتوا و عدم شناخت زبان خواننده باشد.
2. در شخص تاثیری نداشته باشد.
3.  با محتوای اشعار مذهبی و اسلامی باشد.
4. به قصد تفریح، تفنن و گران اوقات فراغت باشد.
5. ریتم تند نداشته باشد و ایجاد حالت رقص نکند.
6. باعث نیرو گرفتن و علاقه پیدا کردن به کار شود.
7. غم انگیز باشد.
8. کوتاه باشد.
9. برای امری مهم تر مثل مقابله با تهاجم فرهنگی و سیاسی غرب (برای مدتی و یا مردم منطقه ای) استفاده شود.
10. زن و شوهر به خاطر تمایل به یکدیگر و افزایش شهوت بخواهند گوش دهند.
11. محل پخش آن نظامی اسلامی باشد. (مثل صدا و سیما)
12. محل تولید آن جایی خاص (داخل یا خارج کشور) باشد.
13. از نوعی خاص (اصیل، سنتی، کلاسیک، محلی، پاپ و ...) باشد.
توجه: ملاک تشخیص موسیقی حرام، نوع مردم (متدین) است؛ نه شخص مکلف.
تبصره1: اگر نظر پزشک متخصص و امین بر اینست که تنها راه معالجه و درمان یک بیماری، استفاده از موسیقی است، گوش دادن به مقداری که درمان بیمار اقتضا می کند، اشکال ندارد.
تبصره2: شنیدن موسیقی ناخواسته (بدون اختیار، بدون توجه) اشکال ندارد.
تبصره3: گوش دادن به موسیقی مشکوک اشکال ندارد. (آیت الله صافی: گوش دادن به آهنگهایی که با آلات موسیقی نواخته می شود، جایز نیست؛ هر چند مشکوک باشد.)

شنیدن موسیقی حرام در مجالس: در صورت احتمال تاثیر و فراهم بودن شرایط، امر به معروف و نهی از منکر کنید؛ اگر نپذیرفتند و حضور شما باعث تایید استماع موسیقی حرام یا تایید گناه است، باید مجلس را ترک کنید؛ مگر آنکه عسر و حرج لازم آید.
در محیط کار نیز چنین است و در صورت امکان یافتن شغل مناس دیگر (بدون زحمت و مشقت) باید کار را عوض کرد و در غیر اینصورت، شنیدن صدای آن بدون دلخواه اشکال ندارد.
توجه: یکی از شرایط وجوب امر به معروف و نهی از منکر، آن است که حرام بودن آن در حق فاعل ثابت و یا اصرار بر گناه بر داشته باشد؛ یعنی اگر یک موسیقی برای شما حرام بود، نباید به آن گوش دهید و در صورتی که دیگران آن را حرام ندانند، نهی از منکر هم ساقط می شود.
یک مساله: گوش دادن به نوار غیر قانونی (غیر مجاز)، اگر موسیقی و غنای حرام نباشد، اشکال ندارد؛ ولی رعایت قانون و مقررات واجب است.

* نواختن موسیقی حرام جایز نیست، هر چند...
1. در مجالس عروسی باشد.
2. ساز دستی، الکترونیکی، ایرانی یا غربی باشد.
3. کوبیدن بر ظروف پلاستیکی و حلبی باشد.
تبصره: آیات عظام تبریزی و سیستانی: کوبیدن بر ظروف پلاستیکی و حلبی، حرام نیست.
4. برای تعلیم مسائل شرعی و پیام های اخلاقی و بهداشتی باشد.
5. به صورت موسیقی متن در برنامه های رادیو و تلویزیونی باشد.
6. به زبانی خاص یا تولید کشوری خاص باشد.
اصل نشر و تالیف کتاب در علم موسیقی اشکال ندارد.
نگه داری یا خرید و فروش آلات مختص جایز نیست و باید آنها را از بین برد.

نگه داری آلات مشترک:
1. اشکال ندارد. (آیات عظام امام، خامنه ای، سیستانی، فاضل، مکارم و نوری)
2. اگر منفعت حلال (هرچند اندک) داشته باشد، اشکال ندارد. (آیات عظام تبریزی و وحید)
آیات عظام بهجت و صافی: نگهداری آلات موسیقی (لهو) جایز نیست و باید آنها را از ببین برد.

خرید و فروش آلات مشترک اشکال ندارد. (همه مراجع به جز آیات عظام بهجت و صافی)

چاپ آگهی و انعکاس در صدا و سیما برای آموزش موسیقی حرام جایز نیست. (آیات عظام بهجت و صافی: این موارد برای آموزش موسیقی حرام است.)
حکم تشکیل نمایشگاه آلات موسیقی، همان حکم نگه داری آلات موسیقی را دارد.

نمایش آلات موسیقی مختص جایز نیست.

نمایش آلات موسیقی مشترک اشکال ندارد. (به جز آیات عظام بهجت و صافی)

ضبط و تکثیر موسیقی حرام، جایز نیست.
خرید و فروش و درآمد حاصل از تکثیر و توزیع نوار و سی دی های موسیقی حرام، حرام است.

آموزش و یادگیری عملی نوازندگی با آلات مختص، جایز نیست. (هرچند به هدف استفاده شخصی باشد.) و اگر از آلات مشترک باشد، به منظور استفاده مشروع و حلال، اشکال ندارد. (به جز آیات عظام بهجت و صافی)

تحصیلات تئوریک و غیر عملی موسیقی اشکال ندارد.
غنا و آواز:
غنا، آوازی است که در گلو غلتانیده (چهچهه) و باعث طرب می شود و مناسب با مجالس لهو و خوشگذرانی و فساد انجام گیرد. آواز با این مشخصه، خواندن و استماعش حرام است؛ خواه در کلام حق باشد یا باطل.
آیات عظام تبریزی، سیستانی، مکارم و وحید، طرب انگیز بودن و غلتاندن در گلو را شرط نمی دانند. البته آیات عظام تبریزی و سیستانی محتوا (کلام) را هم در حرمت غنا موثر می دانند. (سایر مراجع حکم غنا را مربوط به قالب (صوت) دانسته اند.) آیت الله تبریزی محتوای باطل را شرط می داند و اگر محتوای آن کلام صحیح و حق باشد، بنابر احتیاط واجب جایز نیست. آیت الله سیستانی: اگر محتوای آن کلام باطل، و یا قرآن ، ذکر و دعا باشد، خواندن و استماعش حرام است و اگر کلام حق و صحیح (به جز قرآن، ذکر و دعا) باشد، بنابر احتیاط واجب جایز نیست.
در گوش دادن به غنا، نیت خواننده مهم نیست؛ اگر شنونده آن را غنا بداند، گوش دادن به آن جایز نیست. همین طور اگر خواننده طفل، ایرانی یا خارجی، دارای مجوز از وزارت ارشاد یا هر نهاد دیگری باشد.
آواز خوانی زن در شب عروسی، اگر محتوای آن باطل نباشد، صدای او را مرد اجنبی نشنود و به همراه آن موسیقی حرام نیز به کار نرود، اشکال ندارد. (آیات عظام مکارم و سیستانی: بنابر احتیاط واجب جایز نیست.) (این حکم مختص شب عروسی است و گوش دادن به آن در غیر این شب (مثلا از روی سی دی یا نوار) جایز نیست.)
مداحی زنان در مجالس خودشان که با بلندگو به گوش مردان رهگذر می رسد، جایز نیست (آیت الله مکارم) سایر مراجع: اگر صدای آنها در معرض ریبه، تلذذ و تهییج شهوت باشد، جایز نیست.

استماع گریه زن نامحرم اگر باعث تهییج شهوت و مفسده نشود، اشکال ندارد.
لبخند و خندیدن زن هنگام صحبت با مرد نامحرم اگر باعث تهییج شهوت نامحرم شود، جایز نیست.
شنیدن خنده زنان اگر باعث تلذذ و ترس افتادن در گناه نباشد، اشکال ندارد.
قرآن خواندن زن با صوت زیبا برای یادگیری در مقابل استاد مرد، جایز نیست. (آیت الله مکارم) سایر مراجع: اگر به صورت غنا نباشد و باعث تهییج شهوت شنونده نگردد و مفسده دیگری نداشته باشد، اشکال ندارد.

گوش کردن به صدای دکلمه زن جایز نیست. (آیت الله صافی) سایر مراجع: اگر باعث تهییج شهوت و مفسده نشود، اشکال ندارد.

آواز خوانی زن به لحن کودکان (مثل برنامه های کودک) جایز نیست و گوش دادن آن حرام است. (آیات عظام تبریزی، خامنه ای، سیستانی، نوری و وحید: اگر به صورت غنا نباشد و باعث تهییج شهوت شنونده نشود و مفسده ای بر آن مترتب نگردد، اشکال ندارد و گوش دادن به آن جایز است.)
همخوانی زنان و شنیدن آن اگر باعث تهییج شهوت و مفسده نگردد، اشکال ندارد.
جمع خوانی زن و مرد و شنیدن آن اگر به صورت غنا نباشد و باعث تهییج شهوت نشود و مفسده دیگری نداشته باشد، اشکال ندارد. (آیات عظام بهجت، صافی و مکارم: هر کدام از این دو اگر باعث مفسده شود حرام است و بدون نیز بنابر احتیاط واجب جایز نیست.)
آواز خوانی زن برای شوهر اگر به صورت غنا باشد، جایز نیست.
آواز خوانی زن در شب میلاد ائمه و جشن های دیگر حرام است.

(ادامه این کتاب به مباحث احکام کف زدن، رقص، قمار و شرط بندی و ... اختصاص یافته است.)